Otec biskup Cristoforo Palmieri, biskup diecézy Rreshen (AL) sa nám, misionárom, na začiatku pastoračného roku prihovoril... Chcel som tieto jeho myšliekny publikovať skôr, žiaľ, z technických príčin (rozumej času málo, povinností veľa) sa nedalo. Ospravedlňujem sa za kostrbatý preklad, kto vie po albánsky, môže si prečítať originálny text - hneď pod prekladom :)

Milovaní!

Prešlo päť rokov od pastoračného usmernenia „Kráčajme v nádeji pre prebudenie viery a prežívanie lásky“ a dva od usmernenia „List s otvoreným srdcom“. Obe sú, vlastným spôsobom, úzkostlivým pozvaním byť usilovnými rozsievačmi Slova v Cirkvi, ktorú treba celú nanovo evanjelizovať.

Nech bola našim starostiam daná akákoľvek hodnota, a akokoľvek boli prenášané do našej mnohotvárnej služby, chystáme sa odovzdať do rúk všetkých pastoračných pracovníkov, či už nás je veľa či málo, posledné usmernenie, celé venované našej službe apoštolov, priateľov, sprievodcov na ceste mladých, ktorých stretávame: „Povolaní hľadať život“, aby sme boli ich usilovní a inšpirovaní vodcovia.

Toto je usmernenie, ktoré kým sa zameriava na mladých v úsilí o pomoc pri spoznávaní seba samých, ich ideály, rozlíšiť a nasledovať tie, ktoré sú im vlastné, je aj vážnym zamyslením o nás samých, ktorí sme, tisícorakými spôsobmi prešli, alebo mali prejsť, tie isté kroky.

Budete ho čítať každým možným spôsobom, a prajem si, aby ste ho žili s najpriamejšími adresátmi, ktorými nie sme my, aspoň nie v prvej osobe, ale mladí.

Toto všetko pätnásť rokov od založenia diecézy.

Ale nechcem Vám rozprávať o usmernení, ako skôr nájsť povzbudenie pre všetkých nás v sérii úvah, ktoré sa nás z blízka dotýkajú; osobne, ako pastoračných pracovníkov, ako rozsievačov evanjelia, ktoré by sme mali my prijať ako prví. Ono má byť nami prežívané a až potom, ako od ľudí plných vnútorného života, ponúkané tým, ktorých stretávame, alebo ich ideme hľadať v závislosti od daru povolania.

Pre začiatok: naozaj sme tým, čím máme byť? Sťažujeme sa na málo ovocia, ktoré prinášame alebo na suchotu zeme, ktorú obrábame. Ale spýtajme sa: akí sme rozsievači?

Sme si my, ako prví, vedomí našej identity?

Uvedomujeme si, koľko, a už roky, sa hovorí o „novej evanjelizácii“ počnúc dnes už blahoslaveným Jánom Pavlom II. či Benediktom XVI., alebo koľko bolo napísane v Lineamenta pre najbližšiu synodu biskupov práve o tejto téme? A vôbec, nakoľko som aj ja mohol počuť v týchto posledných dňoch, zúčastňujúc sa na prípravnom stretnutí synody, to, že synodálni otcovia nehovoria ani tak o nových časoch v ktorých sa nachádzame a žijeme, o dnešných nových spôsoboch vyjadrovania, o nových priestoroch otvorených pre ohlasovanie, ako skôr o „novom srdci“, ktoré má poháňať rozsievačov Slova?

Áno, zamyslime sa dnes, na začiatku tohto nového pastoračného roku, ako začiatku niečoho nového v živote našej diecézy, v jej posune od dospievania k mladosti, nad týmto „novým srdcom“, ktoré musíme vytvoriť v nás, ak ešte nie je vytvorené; a to skôr, ako sa budeme pýtať na časy, spôsoby a miesta nášho rozsievania, pracovania, hoci s vedomím, že to všetko treba brať do úvahy.

Prosím Vás, nehľaďte na moju osobu ako na „alibi“ vášho ospravedlnenia sa, pretože som presvedčený, že spolu s vami som kresťanom, a teda som na ceste s vami, a kým sa Vám prihováram, karhám sám seba tak, ako to robili už sv. Augustín a sv. Gregor Veľký, keď hovorili pastierom a o pastieroch zverených ich starostlivosti.

A tak, v úprimnosti a zacielení na nové úlohy, počúvajme spoločne, čo nám Duch prichádza povedať.

To, čo povedal pri modlitbe Anjel Pána 19.IX. o našej téme sv. otec Benedikt XVI.: „Žijeme v dobe novej evanjelizácie. Kým ohlasovaniu evanjelia sa otvárajú široké horizonty, regióny so starobylou kresťanskou tradíciou sú pozvané znovu objaviť krásu viery.

Protagonisti tejto misie sú osoby, rodiny, komunity ochotné pracovať v Pánovej vinici, pokorní a štedrí robotníci, ktorí nežiadajú inú odmenu, ako možnosť podieľať sa na misii Ježiša a Cirkvi.

V skutočnosti evanjelium pretvára svet a ešte ho pretvorí ako rieka, ktorá zavlažuje veľké pole. Odtiaľto pramení modlitba, ktorá sa obracia na Pannu Máriu, aby v celej Cirkvi dozrievali kňazské, rehoľné a laické povolania pre službu novej evanjelizácie.“

Odtiaľto, pokračujem ja, pramení povinnosť uskutočňovať pastoračné usmernenie, ktoré pripravujeme, tu sa rodí potreba a milosť diecézneho Centra rozlišovania povolania, odtiaľto povinnosť pastorácie mládeže viac v celej našej pastoračnej aktivite tvorenej evanjeliom, liturgiou, láskou.

Áno, milovaní, kým náš čas; a teraz sa môžeme znovu vrátiť k našej reflexii na tému „spiritualita a vnútorný život evanjelizátora“ alebo ak chcete „kresťania vedomí si vlastnej identity“, je časom neustáleho pohybu, ktorý často vedie k nepokoju s ľahkým rizikom „robiť pre aktivitu“, musíme sa usilovať odporovať takému pokušeniu a snažiť sa „najprv byť, potom konať.“

Na myseľ prichádza Ježišovo pokarhanie Marte: „Staráš sa a znepokojuješ pre mnohé veci a potrebné je len jedno.“ Napomenutie, ktoré, ak počujeme, že sa obracia na nás, by znelo viac-menej takto: Nikdy nezabudnite, že „Kristovo tajomstvo, sám Kristus musí byť vždy a za každých okolností absolútnym základom každej našej pastoračnej činnosti,“ aj keď stojíme pred veľkými výzvami našich čias, aj pred mnohými vecami, ktoré treba robiť.

Magickú formulku, ak tak môžeme povedať, každého pastoračného úspechu, nenájdeme nikde, ak ju nenájdeme v Ježišovi Kristovi, v ňom zakorenení a na ňom postavení. Istí v účinnosti nášho evanjelizačného úsilia budeme iba ak Kristus bude v našom živote prvý, posledný a jediný.

Aby sme to mali jasnejšie, chcem mne a vám pripomenúť list, ktorý napísal sv. otec Benedikt XVI. švajčiarskym biskupom pri príležitosti ich poslednej návštevy Ad limina: „Pripomínajte si, že je možné konať veľa, mnoho na cirkevnom poli, robiť pre Boha a pritom ostať celkom v sebe bez stretnutia s Bohom, bez prežívania hlbokého vzťahu s Bohom v modlitbe, adorácii, rozjímaní, slávení sviatostí, najmä Eucharistie.“

Ak by sme azda nesúhlasili s týmito usmerneniami, odkiaľ sa opovažujeme brať odvahu sťažovať sa – ako apoštoli na Tiberiadskom jazere – akoby vina bola ktovie čia: „Celú noc sme sa namáhali a nič sme nechytili“? Tam, kde nie je Boh, Pán, dobrý vnútorný život, tam naše siete ostanú vždy prázdne.

Skúsme znovu (alebo konečne) postaviť Ježiša do centra nášho bytia a aj naše snaženie bude plodné a plné ovocia, naše siete sa naplnia.

Tu spočíva jadro otázky o novej evanjelizácii: predovšetkým Boha dávať do centra nášho života. Naša prvá starosť, ako nás učia svätí, má byť starosť o to, aby sme boli dobrí kresťania, ako to pre seba žiadal sv. Ignác Antiochijský, vedený do Ríma aby bol rozomletý ústami šeliem ako Kristova pšenica: „Modlite sa za mňa, aby som sa nielen nazýval kresťanom, ale aby som ním skutočne bol.“

Vedomie povinnosti, že musíme začať od nás samých, od nášho spôsobu bytia Kristovými učeníkmi, je onou magickou formulkou novej evanjelizácie. Tak, ako to môžeme čítať na viacerých miestach v Lineamenta synody biskupov, ktorá bude práve na túto tému:

Nová evanjelizácia je predovšetkým duchovná činnosť, naše schopnosti konať v prítomnosti, odvaha a sila prvých kresťanov... Je duchovným zavedením života viery v miestnych cirkvách... Neodovzdáva sa to, čo sa neverí a čo sa nežije... Nedá sa odovzdávať evanjelium, ak nemáme v základe „prebývanie“ s Ježišom, „žitie“ v Ježišovom Duchu, skúsenosť Otca...

A nielen to.

Aj počas stretnutia tajomníkov biskupských konferencií v Tirane bolo zdôraznené, že pod „novou evanjelizáciou“ sa rozumie mať osobný vzťah s Kristom; stretnutie s Ježišom ako osobou je podmienkou, aby sa niekto mohol stať ohlasovateľom.

Tak, ako bolo povedané aj minulý týždeň na prípravnom stretnutí synody biskupov v Ríme:

Ak chceme, ako povedal pápež, dať vhodné odpovede na výzvy, ktoré svet dnes predkladá Cirkvi, je nevyhnutný nový misijný rozmer zo strany evanjelizátorov, ktorými nie sú len kňazi, ale celý Boží ľud; posun „od misie pre ľud“ k „ľudu v misii.“

Aby sme toto dosiahli, ponúkajú sa prostriedky: dobre slávená liturgia; liturgia, ak sa dobre slávi, nielen ohlasuje a oslavuje tajomstvo, ale aj uschopňuje účastníkov k svedectvu. Modlitba, a podľa niektorých skupín, ktoré referovali o ich úsilí na poli novej evanjelizácie, dokonca mystická skúsenosť evanjelizátora. Eucharistická adorácia, ktorú treba ponúkať ľudu, pretože počas týchto momentov milosti sa realizuje jedno z najosobnejších a najskutočnejších stretnutí s Kristom. Sviatosť zmierenia, kde človek rozpoznáva sám seba, svoje limity a objavuje potrebu Boha.

Ale okrem tohto všetkého chcem ešte viac zdôrazniť to, čím musíme a máme byť, aby sme boli schopní evanjelizovať čo najlepšie, pretože akokoľvek by sme chceli pochopiť úlohu, ktorú na nás Cirkev kladie spolu s jej stálym a obnoveným pozvaním k novej evanjelizácii, a o ktorej rozprávame, jedná sa o úsilie byť vhodnými nástrojmi v Božích rukách, aby sme sa neocitli neúspešní a nepotrební ako neúrodný figovník.

Ak teda chceme (nehovorím dokázať, ale aspoň robiť to najlepšie, čo dokážeme), to čím musíme byť sa dozvedáme z učenia veľkého pápeža Pavla VI. v jeho nádhernej encyklike Evangelii nuntiandi, ktorá, napriek tomu, že ju napísal v roku 1975, hovorí, akoby nám ju pripravil dnes, aby sme sa my stali oným piatym evanjeliom, o ktorom sa tak veľa rozprávalo v posledných desaťročiach:byť vtelením toho, čo ohlasujeme.

Evanjelizátor, nech by to bol ktokoľvek, musí byť podľa pápeža svedok.

Potichu, alebo kričiac, ale vždy s veľkou silou, hovorí v čl. 76, pýtajúc sa nás: „Naozaj veríte tomu, čo ohlasujete? Žijete to, čomu veríte? Skutočne hlásate to, čo žijete? Svedectvo života sa stalo viac, ako kedykoľvek predtým bytostnou podmienkou hlbokej pôsobivosti evanjelia, ktoré ohlasujeme. Hovoríme to všetkým: je potrebné, aby naša horlivosť pre evanjelizáciu pramenila zo skutočnej svätosti života a aby ohlasovanie, živené modlitbou a predovšetkým láskou k Eucharistii, spôsobovalo rast toho, kto ohlasuje. Bez tohto znaku svätosti si naše slová ťažko otvoria cestu k srdcu človeka našich čias; naopak, riskujú, že budú zbytočné a neplodné.“

A v čl. 41: „Dnešný človek počúva radšej svedkov ako učiteľov, a ak počúva učiteľov, tak preto, lebo sú zároveň svedkami.“

A tak to bude cez vystupovanie, cez svoj život, ktorým Cirkev (pápež, biskupi, kňazi, zasvätení, laici) bude evanjelizovať pred celým svetom, bude to evanjelizácia žitým svedectvom vernosti Pánovi Ježišovi, chudoby a odstupu, slobody pred mocnými tohto sveta, jedným slovom: svätosti.

Zamilovaný

do evanjelia. Apoštol Pavol, pripomína sv. otec v čl. 79, vzor každého ohlasovateľa, písal Solúnčanom tieto slová, ktoré sú programom pre všetkých nás: „Tak sme vás milovali, že by sme vám najradšej boli odovzdali nielen Božie evanjelium, ale aj vlastný život; takými drahými ste sa nám stali.“

„Čo je to za oddanosť?“, pýta sa pápež. Omnoho viac, ako tá pedagogická, je to oddanosť otca; ba viac: oddanosť matky. Pán očakáva takúto oddanosť od každého hlásateľa evanjelia a od každého, kto sa podieľa na budovaní Cirkvi.

Pôvodca pokoja

„Sila evanjelizátora,“ učí Pavol VI. v čl. 77, „bude veľmi oslabená, ak tí, ktorí ohlasujú, budú medzi sebou rozdelení. Duchovný testament Pána nám hovorí, že jednota medzi jeho nasledovníkmi nie je len dôkazom, že sme jeho, ale aj dôkazom, že On je Otcov poslaný, teda kritériom uveriteľnosti kresťanom a Kristovi.“

Sv. Gregor Veľký vo svojich Homíliách na evanjeliá, v homílii, ktorú nazval „Pán nasleduje svojich ohlasovateľov“, na konto spoločenstva medzi nimi hovorí: „Pán posiela učeníkov po dvoch, aby nám ticho naznačil, že ten, kto nemá lásku k iným, absolútne nesmie prijať úlohu ohlasovateľa, pretože dva sú Pánove príkazy: lásky k Bohu a lásky k blížnemu.“

Je to to isté, ako povedať: bez spoločenstva, bez bratskej lásky, bez jednoty ducha sa pracuje zbytočne.

A nekončia tu, podľa dokumentu, vlastnosti, čnosti dobrého evanjelizátora. Ale musíme sa tu zastaviť a ostatné nechať tomu, komu sa bude páčiť znovu si prečítať celý dokument, ktorý, hoci po desaťročiach, stále je aktuálny a jediný svojho druhu.

Cestou, ktorú treba uprednostniť ako víziu na prípravu Synody biskupov v Ríme na budúci rok, a na ktorej budem mať česť sa zúčastniť ako delegát Konferencie biskupov, by som chcel, aby bolo čítanie, štúdium celého dokumentu, najmä s laickými katechétmi; presvedčený, že tento dokument ostáva pre väčšinu ešte stále úplne alebo čiastočne neznámy.

Celkom na záver ukončím slovami, ktorými sa sv. otec Benedikt XVI. pred pár týždňami lúčil so svojimi krajanmi na konci svojej poslednej pastoračnej návštevy.

Slová, ktoré sú myslím nádherné, hoci náročné, a ktoré si dovolím privlastniť ako moje prianie pre nás všetkých, Božiu cirkev v Rreshene a celom našom rozľahlom území: „Byť Cirkvou znamená ísť ponad účinnosť a aktivitu, hoci aj tie sú potrebné, k onomu neodmysliteľnému koreňu Cirkvi, ktorý spočíva v tom, že sa necháme dotknúť Kristovou láskou a staneme sa jej svedkami.“

Fort të dashur,

kanë kaluar pesë vite nga Letra Baritore “Të ecim në shpresë, për të rizgjuar besimin dhe për të jetuar dashurinë”, dhe dy vite nga tjetra “Një letër me zemër të hapur”, që të dyja, në mënyra të ndryshme, si një ftesë e stolisur për të qenë mbjellës të guximshëm të Fjalës së Hyjit në një Kishë tërësisht për t’u ri-ungjillizuar.

Cilado qoftë të ketë qenë vlera e ofruar ndaj shqetësimeve tona, dhe cilatdo vlera të kenë qenë të transportuara në shërbimin tonë të shumëfishtë, jemi për të vendosur në duart e të gjithë operatorëve baritorë, të pakët apo të shumtë që jemi, një tjetër letër e gjitha e dedikuar impenjimit tonë si apostuj, si miq, shokë udhëtimi i të rinjve që takojmë: “Të thirrur për të kërkuar jetën” për të qenë për ta udhëheqës nxitës dhe të ndriçuar.

Është kjo një letër që, ndërsa synon të ndihmojë të rinjtë në njohjen e vetvetes, të idealeve të tyre, për t’i dëshifruar dhe për t’i ndjekur, si dhe një reflektim serioz mbi vetë neve që, në mijëra mënyra të ndryshme, i kemi përshkuar apo duhej ti kishim përshkuar të njëjtat etapa.

Do ta lexoni në çdo mënyrë, dhe uroj do ta përjetoni me destinuesit më direkt që nuk jemi ne, së pakut në përsonin e parë, por të rinjtë, e përsëris.

Dhe kjo pesëmbëdhjetë vite nga themelimi i Dioqezës tonë.

Por nuk është se dua tu flas rreth letrës apo mbi letrën, aq sa të nxis të kemi së bashku një sërë reflektimesh që na prekin nga afër, personalisht, si operatorë baitorë, si mbjellës të një ungjilli që duhet ne të parët ta kemi pranuar, ne të parët ta kemi jetuar dhe vetëm pas kësaj, si njerëz plot jetë të brendshme, tu propozojmë të gjithëve atyre që takojmë apo që kërkojmë për t’i takuar sipas thirrjes së veçantë të pranuar.              

Dhe për të filluar: A jemi ne ata që duhet të jemi? Ankohemi për frytet e pakta që mbledhim, apo edhe për thatësinë e tokës që kultivojmë, por a pyesim veten:  çfarë mbjellësish jemi?

A jemi ne të parët të vetëdijshëm për identitetin tonë?

A jemi të bindur se sa po thuhet prej vitesh rreth “Ungjillizimit të ri, duke filluar nga Papa, tani i Lumë, Gjon Pali II ... nga Papa Benedikti XVI, apo që është shkruar mbi “Lineamenta” të Sinodit të ardhshëm”, tamam rreth kësaj teme... dhe nga sa unë vetë kam dëgjuar në këto ditë të fundit, duke marrë pjesë në një Kuvend që për atë temë na përgatit, si Etër të Sinodit, që nuk kërkohet të flitet për kohëra të reja në të cilat gjendemi të jetojmë, për gjuhë të reja të përdorura në kohët e sotme, për hapësira të reja të shfaqura për komunikimin e ty, aq sa sidomos për një “zemër të re” që duhet të animojë mbjellësit e Fjalës?

Po, të reflektojmë sot, në fillim të këtij viti baritor të ri, si në fillim të një vendosjeje të re përballë Dioqezës tonë në kalimin e saj nga adoleshenca në rininë e vet, mbi këtë “zemër të re” që duhet të krijojmë në ne, nëse nuk është tashmë e formuar, përpara se të pyesim veten mbi kohët, mënyrat dhe vendet e të mbjellurit tonë, të vepruarit tonë, edhe duke njohur dhe duke patur në konsideratë.

Ju lutem, mos shikoni personin tim, si një “alibi” për shfajësimin tuaj, sepse jam i bindur se jam i krishterë sikur ju, dhe pra në ecje me juve, dhe ndërsa ju flas juve, qortoj vetveten, ashtu si dikur Sh. Agustini dhe Sh. Gregori i Madhë bënin duke u folur barinjve dhe tamam atyre barinjve të besuar kujdesit të tyre.

Me sinqeritet pra dhe premtime për impenjime të reja, të dëgjojmë së bashku atë çka Shpirti na thotë.

Rreth kësaj, ja çfarë thonte në Angelusin e të dielës nëntëmbëdhjetë shtator të këtij viti Papa Benedikti XVI: “Sot jetojmë në një epokë të ungjillizimit të ri. Horizonte të mëdha hapen ndaj shpalljes së Ungjillit, ndërsa vende të traditës antike të krishterë janë të thirrur të rizbulojnë bukurinë e fesë.

Protagonistë të këtij misioni janë: personat, familjet, komunitetet që pranojnë të punojnë në vreshtin e Zotit, punëtorë të përvuajtur dhe bujarë që nuk kërkojnë rikompensim tjetër veç atij për të marrë pjesë në misionin e Jezusit dhe në misionin e Kishës.

“Në realitet ungjilli po transformon botën dhe akoma do ta transformojë, si një lumë që përvijon një fushë të pafundme. Lutja e të cilit lind ndaj Virgjërës Mari që në të gjithë Kishën të maturohen thirrje meshtarake, rregulltarë dhe laikë, për shërbimin e ungjillizimit të ri.”

Nga këtu, vazhdoj unë, nis impenjimi për të vënë në praktikë letrën baritore që po përgatisim, nga këtu lind nevoja dhe hiri i Qendrës së Orientimit të Thirrjeve Dioqezane, nga këtu nis impenjimi baritor për rininë, përveçse gjithë puna jonë baritore që përmbledh ungjillin, liturgjinë dhe vepra bamirësie.

Po, fort të dashur që më dëgjoni, ndërsa koha jonë, mund të vazhdojmë reflektimim tonë mbi temën: “Përshpirtmëri dhe jetë të brendshme të ungjillizimit” apo nëse doni “të krishterë të vetëdijshëm për identitetin personal”, është një kohë në lëvizje të vazhdueshme që mbërrin shpesh në precipitim, me rrezikun e mundshëm për të vepruar “shkel e shko”, duhet të punojmë sa më shpejt të rezistojmë ndaj një tundimi të tillë, dhe të kërkojmë “të jemi, përpara se të veprojmë”.

Na vjen ndër mend qortimi i Jezusit ndaj Martës: “Ti shqetësohesh dhe nxitohesh për shumë gjëra, ndërkohë që vetëm për një gjë kemi nevojë”. Qortim që, nëse ndjejmë se do të na drejtohej neve direkt, do të tingëllonte pak a shumë kështu: “Mos e harroni asnjëherë, “misteri i Krishtit, vetëm Krishti duhet të jetë gjithnjë dhe sidoqoftë themeli absolut i çdo veprimi tonë baritor”, edhe përballë sfidave të mëdha të kohërave tona, edhe përballë punës tonë të madhe.

Formula magjike, nëse kështu mund të themi, për çdo sukses baritor, nuk do ta gjejmë kurrë askund tjetër veçse në Jezu Krishtin, veçse në radikalizimin dhe themelimin tonë në Të. Do të jemi të garantuar mbi efikasitetin e shërbimit tonë si ungjillizues vetëm nëse Krishti do të jetë i pari, i fundit dhe i vetmi i jetës tonë.

Dhe për të qenë akoma më i qartë më pëlqen të sjell në kujtesë për ju dhe për vete, pak a shumë fjalë për fjalë, atë çka u thonte rreth kësaj Benedikti XVI ipeshkvinjve të Zvicrës, me rastin e vizitës së tyre të fundit “ad limina”: “Mos harroni se mund të bëni shumë në fushën kishtare, të bëni gjithçka për Hyjin dhe të qëndroni totalisht pranë vetvetes, pa takuar Hyjin, pa takuar një relacion të thellë me Hyjin në lutje, në adhurim, në meditim, në celebrimin e sakramenteve, sidomos të Eukaristisë”.

E nëse nuk do të ishim dakort më këto sugjerime, me çfarë kurajoje mund të ankohemi më pas, si dishepujt mbi liqenin e Tiberiadit, gati sikur faji të ishte i kushedi se kujt: Kemi punuar gjithë natën dhe nuk kemi marrë asgjë...? Aty ku nuk është Hyji, Zoti..., ku nuk është një jetë e mirë e brendshme... rrjetat do të jenë gjithnjë bosh.

Të provojmë të rivendosim apo të vendosim gjithnjë e më shumë Jezusin në qendër të ekzistencës tonë, dhe sigurisht edhe të vepruarit tonë do të jetë plot pjellori dhe plot fryte, rrjetat tona do të mbushen.

Është këtu thelbi i diskutimit rreth ungjillizimit të ri: Para së gjithash, të vendosim Hyjin në qendër të jetës tonë. Preokupimi ynë i parë ashtu si shenjtërit na mësojnë duhet të jetë ai i të qenurit të krishterë të mirë, ashtu siç kërkonte në atë kohë për vetveten Sh. Injaci i Antiokisë, ndërsa çohej në Romë për të qenë i copëtuar, “fara e Krishtit”, nga egërsirat: Lutuni për mua, që jo vetëm të kem emrin i krishterë, por edhe që të jem me të vërtetë.

Vetëdija për tu nisur nga vetvetja, nga mënyra jonë për të qenë dishepuj të Krishtit, është formula magjike për ungjillizimin e ri... siç lexohet shpesh herë në “Lineamenta” të Sinodit mbi këtë temë:

Ungjillizimi i ri është para së gjithash një veprim shpirtëror, aftësi për të përvetësuar, në kohën tonë, kurajon dhe forcën e të krishterëve të parë... është një ringjallje shpirtëror i jetës së fesë të Kishave lokale... Nuk transmetohet ajo çka nuk besohet dhe nuk jetohet... nuk mund të transmetohet Ungjilli pa patur në bazë një “qëndrim” me Jezusin, një “jetë” në Shpirtin e Jezusit, eksperiencën e Atit...

Dhe jo vetëm!

Edhe gjatë takimit të CCEE, në Tiranë, është ritheksuar që për “Ungjillizim të ri” nënkuptohet të kesh një relacion personal me Krishtin; takimi me Jezusin, si person, dhe kushtin për tu bërë ungjillzues.

Ashtu edhe në takimin e javës së kaluar në Romë, në përgatitje të Sinodit, është thënë gjithashtu: Nëse duam, siç ka thënë Papa Benedikti XVI, t’u japim përgjigje të përshtatshme sfidave që bota e kohërave të sotme i krijon Kishës, është i nevojshëm një vrull i ri misionar. Nga ana e ungjillizuesve që nuk janë vetëm priftërinjtë, por i gjithë populli i Hyjit, duke kaluar “nga misioni për popullin në një popull në mision”.

Dhe për të arritur tek kjo, propozohen, si pika të ndërmjetme: Liturgjia, e celebruar mirë; Liturgjia që nëse e celebruar mirë, jo vetëm shpall dhe celebron misterin, por aftëson pjesëmarrësit në dëshminë e tij.Lutja, dhe, sipas disa grupeve që kanë referuar impenjimin e tyre rreth ungjillizimit të ri, madje, eksperienca mistike e ungjillizuesit. Adhurimi eukaristik, për t’u propozuar njerëzve, sepse gjatë këtyre momenteve të hirit, realizohet një prej takimeve personale dhe nga më të vërtetët me Krishtin. Sakramenti i rrëfimit ku njeriu rinjeh vetveten, limitet e veta dhe zbulon nevojën për Hyjin.

Por përtej gjithë kësaj, dëshiroj akoma t’ju komunikoj apo t’ju kujtoj sesa është i nevojshem të mund të jemi të aftë për të ungjillizuar sa më mirë, sepse, sidoqë të dëshirohet të kuptohet impenjimi për të cilin Kisha po na ngarkon, me thirrjen e saj të vazhdueshme për “një ungjillizim të ri” dhe për të cilin kemi kuptuar çfarë do të thotë, na mbetet veç të impenjohemi të jemi ne instrumenta të përshtatshëm në duart e Hyjit për të mos u gjendur në mungesë dhe të kotë si fiku i shterilë për të cilin na flet Marku në kapitullin 11.

Prandaj nëse duam, nuk them t’ja dalim mbanë, por të bëjmë më të mirën tonë të mundshme, ja çfarë duhet të jemi, siç na mëson i madhi Papa Pali VI në dokumentin e tij të mrekullueshëm “evangeli nuntiandi” që, edhe se i shtypur në vitin 1975, është sikur të na e kishte përgatitur sot, për të qenë ne, ai ungjill i pestë, për të cilin është folur shumë në dekadat e fundit: të jemi pra mishërimi i asaj çka shpallim.

Ungjillizuesi, cilido ai qoftë, duhet të jetë, sipas Shërbëtorit të Hyjit Pali VI:

Një dëshmitar, në heshtje apo me britma të forta, thotë në nr 76, por gjithnjë me forcë, na pyesin: A besoni vërtet në atë që shpallni? A jetoni atë që besoni? A predikoni vërtet atë që jetoni? Dëshmia e jetës është bërë më shumë se kurrë një kusht thelbësor për efikasitetin e thellë të predikimit. Për këtë motiv, ja ku jemi të përgjegjshëm, deri në një farë pike, të arritjes së ungjillit që shpallim. Ua themi të gjithëve: duhet që zelli ynë për ungjillizimin të mbijë nga shenjtëri të vërtetë jete, dhe që predikimi, i ushqyer nga lutja dhe sidomos nga dashuria në Eukaristi, të bëjë të rritet në shenjtëri atë që predikon. Pa këtë shenjë dalluese shenjtërie, fjala jonë me vështirësi do të hapë rrugën në zemrën e njeriut të kohërave tona, madje rrezikon të jetë e kotë dhe pa fryte.

Dhe në nr. 41 njeriu bashkëkohës dëgjon me më shumë dëshirë, dëshmitarët sesa mësuesit, ose nëse dëgjon mësuesit e bën sepse janë dëshmitarë.

Pra ndodh nëpërmjet udhëheqjes së saj, nëpërmjet jetës së saj, që Kisha (Papa, Ipeshkvinjtë, Meshtarët, të kushtuarit, laikët) do të ungjillizojë para së gjithash botën, vlen të thuhet nëpërmjet dëshmisë së saj të jetuar në besimin ndaj Jezu Krishtit, të varfërisë dhe të shkëputjes, të lirisë përballë fuqive të kësaj bote, në një fjalë, me shenjtëri.

(Ungjillizuesi:) I dashuruar me ungjillin.

“Apostulli Pal, thotë akoma Papa në nr. 79, model i çdo ungjillizuesi, u shkruante Tesalonikëve këto fjalë që janë një program për të gjithë neve: Kaq të afërt me ju, do të kishim dashur tu japim jo vetëm ungjillin e Hyjit, por vetë jetën tonë, sepse jeni bërë shumë të dashur për neve.

Cili është ky afrimitet, pyet veten Papa: Më shumë sesa i një pedagogu, ky është afrimitet si i një babai; dhe akoma më shumë: si afrimiteti i një nëne. Zoti pret nga secili predikues i ungjillit dhe nga çdo ndërtues i Kishës këtë afrimitet.

(Ungjillizuesi:) Krijues uniteti.

Forca e ungjillizuesit, mëson akoma Papa në nr. 77, do të rezultojë shumë e minimizuar nëse ata që shpallin Ungjillin janë të ndarë mes tyre... Testamenti shpirtëror i Zotit na thotë që uniteti mes ndjekësve të tij nuk është vetëm prova që ne jemi të tijët, por që Ai është i dërguari i Atit, kriter besueshmërie i të krishterëve dhe i vetë Krishtit.

Dhe shën Gregori i Madh në predikimet e tij mbi ungjillin, në atë me titull “Zoti ndjek predikuesit e vet”, rreth bashkimit mes tyre thotë: Zoti dërgon dishepujt dy e nga dy për të na treguar në heshtje që nuk duhet absolutisht të marrë detyrën të predikojë ai që nuk ka dashurinë ndaj të tjerëve, sepse dy janë urdhërimet e Zotit: Dashuria për Hyjin dhe dashuria për të afërmin.

Sikur të thonim: Pa bashkim, pa dashuri vëllazërore, pa unitetin e shpirtrave, punohet kot.

Dhe nuk mbarojnë këtu, sipas dokumentit, karakteristikat, virtytet e një ungjillizuesi të mirë... por ne duhet ta mbyllim duke lënë për këdo që dëshiron mundësinë e të lexuarit të të gjithë dokumentit që, edhe se i shkruar dhjetëra vite në distancë, rezulton akoma aktual dhe unik në llojin e vet.

Një ecje për tu privilegjuar, madje, dhe tamam në frymën e Sinodit që do të mbahet në Romë vitin e ardhshëm dhe në të cilin do të kem nderin të marr pjesë, si i deleguar nga Konferenca jonë Ipeshkvore, do të doja të ishte tamam një rilexim, një studim, sidomos me katekistët laikë, i të gjithë dokumentit, i bindur që ai është akoma, nga shumica, i gjithi ose thuajse i panjohur.

Dhe pikërisht për ta mbyllur, përfundoj me të njëjtat fjalë uruese të cilat Papa Benedikti XVI u shprehte bashkëkombësve të vet, në fund të vizitës së tij të fundit baritore, të ndonjë jave më parë.

Fjalë që i gjej shumë të bukura, edhe të nevojshme, dhe që më lejoni t’i bëj si urim timin për të gjithë ne, Kishë e Hyjit, që është në Rrëshen dhe në territorin e saj Dioqezan: Të jesh Kishë do të thotë të shkosh, përtej .............dell’efficientismo..... dhe “të të bërit” që edhe kjo është e rëndësishme, me atë rrënjë të domosdoshme të të qenurit Kishë që ndodh duke lejuar të prekemi nga dashuria e Krishtit për të na bërë dëshmitarë.